maandag 6 april 2020

Interview met Deafkids en Rakta

Zowel Deafkids als Rakta hebben São Paulo als huidige uitvalsbasis van waaruit zij hun muziek de wereld in brengen. Hun geluid zit vol opzwepende, stuwende en overrompelende percussie, omgeven door textuurlagen van gitaar, noise en bij vlagen spookachtige vocalen. 



We spreken Carla Borlegas, die samen met Paula Rebellato het hart van Rakta vormt, via de telefoon als het negen uur ’s ochtends is in haar thuisstad. Voor haar is dat op deze zaterdag niet per se vroeg. ‘Ik ben eigenlijk altijd wel aan het werk!’ In een klein uur praat ze ons bij over de relatie met Deafkids, de verschuivende stijl in hun eigen muziek, vrouw zijn in Brazilië en de te nauwe muzikale blik van het globale Noorden.

Hashtags

‘De eerste show die we ooit hebben gedaan was samen met Deafkids, zo’n acht jaar geleden. We hebben onlangs samen met hen op Roadburn gestaan en vorige week hebben we voor het eerst als één band samengespeeld. Inmiddels zijn we bijna familie van elkaar.’

‘Onze muziek is beïnvloed door vele verschillende artiesten en stromingen. We richten ons niet zozeer op een bepaald genre en maken ons niet druk over welke hashtags mensen nodig hebben om iets te kunnen verkopen. We zijn postpunk genoemd, experimenteel, vriendelijk… Haha er zit een kern van waarheid in al die benamingen, maar onze muziek is constant onderhevig aan verandering.’

'We communiceren via het onderbewuste'

‘Herhaling is altijd een belangrijk onderdeel geweest van onze muziek, maar we houden ons steeds meer bezig met de textuur van nummers. Door andere instrumenten toe te voegen aan de muziek, maar ook door meer te experimenteren in de studio.’

‘We hebben inmiddels aardig wat ervaring en weten beter wat er allemaal mogelijk is. Onze nieuwe drummer zorgt er ook voor dat we anders spelen, anders naar onze muziek kijken, doordat hij andere ruimtes voor ons opent door zijn manier van spelen. En als mensen zitten we constant in een groeiproces, dat werkt natuurlijk ook door in wat je creëert.’

‘Onze nummers zijn op het eerste gezicht vrij simpel, maar door op een bepaalde manier te spelen met herhaling en structuur worden ze een uiting van een zekere oerenergie. Je hoeft niet de juiste taal te spreken of precies te weten waar een nummer over gaat om toch het juiste gevoel eruit te halen.’

‘We communiceren via het onderbewuste, laten geest en lichaam daarin samenkomen. Vooral tijdens liveoptredens is dat belangrijk. Het gaat niet alleen om ons op het podium, maar om iedereen die aanwezig is, om via de muziek emoties met elkaar te delen.’


Feminicide

‘Ik denk dat onze muziek ook kracht kan overbrengen, dat het luisteraars van kracht kan voorzien. We geven onszelf helemaal, stoppen wie we zijn en waar we vandaan komen in onze nummers en optredens. Dat betekent voor ons ook ‘vrouw-zijn’, en dan nog specifieker ‘vrouw-zijn in Brazilië.’

‘Je kan hier als vrouw niet ’s avonds laat alleen over straat lopen zonder bang te zijn. In zekere zin zijn we een zeer progressief en liberaal land, maar op bepaalde gebieden ook totaal niet. Er bestaat veel misogynie hier in Brazilië. Er worden veel vrouwen verkracht en de cijfers over geweld tegen vrouwen zijn schrikbarend.’

Vorig jaar stond er een artikel in De Groene Amsterdammer over geweld tegen vrouwen in Brazilië (Marjon van Royen, 31 juli 2019). Daarin staan feiten die koude rillingen over de rug doen lopen. De Verenigde Naties waarschuwden vorig jaar in een rapport dat Latijns-Amerika het hoogste percentage vrouwenmoorden heeft. Ondanks strikte wetgeving die vrouwen zou moeten ‘beschermen’, neemt het geweld tegen hen alleen maar toe.

'Voor mij is dit een van de meest verdrietige tijden om Braziliaan te zijn.'

Een Braziliaans onderzoeksinstituut voor veiligheid becijferde dat in 2018 elk uur 530 vrouwen mishandeld, verkracht of vermoord worden in Brazilië, een stijging van veertig procent ten opzichte van het jaar ervoor. Meer dan zestig procent van de Braziliaanse mannen geven toe geweld tegen vrouwen te gebruiken. Sinds het aantreden van president Jair Bolsonaro in 2018 is het geweld alleen maar toegenomen.

Terugvechten

‘Ik zie dat de haat is toegenomen en dat mensen er steeds meer openlijk voor uitkomen. Terwijl we de afgelopen jaren juist goede stappen hadden gemaakt. Mensen begonnen zich uit te spreken tegen geweld tegen vrouwen, en voor de acceptatie van de lhbtqi-gemeenschap. Mensen voelden zich gesteund en durfden uit te komen voor hun seksuele geaardheid, voor hun gender, of voor het feit dat ze vroeger misbruikt zijn.’

‘Maar nu, met een president als Bolsonaro die de meest verschrikkelijke dingen roept, denken mensen dat ze hun meningen niet meer hoeven te verstoppen en dat ze hun haat weer vrijelijk mogen spuien. Ik heb een aantal vrienden die homo zijn en zij werden voor de verkiezingen op straat bedreigd, dat ze zouden sterven als Bolsonaro aan de macht zou komen. Voor mij is dit een van de meest verdrietige tijden om Braziliaan te zijn.’

‘Via onze muziek proberen we alleszins een tegengif te bieden voor al deze haat. Door mensen bij elkaar te brengen, door ze te raken met onze muziek en ze voor even te verplaatsen naar een andere plek waar ze weer vrolijk en energiek kunnen zijn, waar ze zichzelf weer kunnen kennen als mens. Het is een soort terugvechten, niet vanuit de ratio, maar vanuit emotie. Vanuit het hart.’



Anglo-centrisch

‘Het is fijn dat er vanuit Nederland en België, vanuit jullie, interesse wordt getoond in muziek uit Brazilië. Het is voor ons lastig om in Europa te spelen, waar de muziekindustrie compleet gebiologeerd is door de as tussen Europa en de Verenigde Staten. Mensen in het globale Noorden zouden eens wat meer moeten kijken naar wat er in het globale Zuiden gebeurt, anders krijgen we gewoon weer een herhaling van de geschiedenis.’

Via onze muziek proberen we een tegengif te bieden

‘Als er verschillende delen van de wereld mee worden genomen, in een soort globale muziekindustrie, zullen mensen zoveel meer stijlen ontwikkelen. Zonder alleen maar een kopie te willen zijn van een Amerikaanse band. Mensen kopiëren vaak anderen om op die manier op te kunnen vallen.’
‘Daarom is het zo belangrijk dat er aandacht is voor artiesten die iets anders doen, gerelateerd aan andere geschiedenissen en lokale elementen, die spannende en prachtige dingen doen die juist weer ter inspiratie kunnen dienen.’


D-beat

Ook Deafkids, dat acht jaar geleden werd opgericht door Douglas Deal als d-beat-eenmansband, ziet een gelijksoortig probleem in de verhouding tussen Europa en het globale Zuiden. De band is inmiddels uitgegroeid tot een trio dat niet alleen samenspeelt, maar ook gezamenlijk de muziek schrijft. 

Drummer Mariano Sarine blijkt over de telefoon een spraakwaterval die de ene na de andere intrigerende zienswijze onze kant op vuurt. Het blijkt dat Deafkids met Rakta niet alleen muzikaal op één lijn zit, maar ook zeker wat betreft bepaalde ideeën.

‘Onze muziek is altijd experimenteel geweest, met als basis een focus op punk en d-beat. Tegenwoordig is ons muzikaal palet uitgebreid door een interesse in psychedelische muziek. We zien d-beat nu meer als een groove dan als een genre. Een voortstuwende groove van herhaling, waaruit dan juist weer veel nieuwe richtingen voortkomen: beats die geïnspireerd zijn op d-beat, omgekeerde d-beat, beats tegengesteld aan d-beat... ’

We hebben ons ontwikkeld als mensen, daardoor is onze relatie tot zowel muziek als het leven zelf veranderd. We zijn steeds meer de transcendentale kwaliteit van repetitieve percussie-elementen gaan waarderen.’

Tegenstelling

‘Voornamelijk op zintuiglijk vlak, waarbij we proberen de ziel en de geest te bereiken via het lichaam, alsof dit geen gescheiden onderdelen zijn. En dat zijn ze ook niet. Het heeft wellicht ook te maken met het feit dat we Brazilianen zijn. Dat we niet wit zijn, maar onderdeel van bepaalde Afrikaanse muziek en religies. Of zelfs de Arabische of Indiase religies. Deze zijn gebaseerd op de idee dat lichaam en geest één zijn, wat je ook terug kunt lezen in religieuze geschriften.’

Hun muziek is gericht op een trance, om je geest te bevangen via het lichaam. De katholieke mis staat daar tegenover en is voornamelijk gericht op de dominantie van de geest ten faveure van het lichaam. Maar de geest is niet anorganisch of onnatuurlijk. We komen allemaal voort uit een klein deeltje, een zaadje van waaruit alles groeit tot een geheel. Waarom zouden onze ziel en geest meer of minder natuurlijk zijn dan onze lichamen?’

De Westerse tegenstelling tussen lichaam en geest komt naar mijn idee ook deels voort uit de Middeleeuwen, toen onsterfelijkheid een belangrijk thema werd. Dat kwam ook naar voren in de muziek en dan vooral in gregoriaanse hymnes, die vaak gekoppeld zijn aan de mis binnen de katholieke godsdienst en aan het hiernamaals.’

Navelstaren

‘In rockmuziek is het geestelijke op een gegeven moment ook de boventoon gaan voeren. Dat was vooral aan het einde van de jaren 1970, toen het de zwarte muziek waar het in feite op gebaseerd was losliet als uitgangspunt en er daardoor steeds minder lichamelijke bewustwording plaatsvond. Rock begon steeds conceptueler te worden en er ontstond een zeker dedain voor eenvoudige ritmes en grooves.’

Waarom zouden onze meer of minder natuurlijk zijn dan onze lichamen?

‘Mensen die zichzelf als avant-garde zagen, vonden dat eenvoudige ritmes achterhaald waren, dat het tribaal was, iets van oude tijden, primitief zelfs. En dat is beledigend! Deze muzikale praktijken zijn nooit uitgestorven, maar zijn voor veel mensen in de wereld een belangrijke manier voor het kijken naar het leven. Dit egocentrische navelstaren van de voornamelijk Europese en Amerikaanse ‘avant-garde’ is steeds meer onderdeel geworden van het definiëren van het genre.’

‘Misschien is het tijd om onze relatie tot onze lichamen opnieuw te ontdekken en weer de warmte te voelen die ze genereren, om zo tot een nieuw perspectief op muziek te komen. Zowel op ethisch als esthetisch vlak.’


Taxichauffeur

Deafkids brengt muziek die het lichaam doordringt en tegelijk de geest aanzet tot het openstaan voor nieuwe perspectieven. Het gebeurt wel vaker dat het beluisteren van muziek onbewust een begrip, een gevoel of concept naar boven komt drijven dat bij nader inzien overeenstemt met de boodschap van de artiest.

Hoewel het Braziliaanse Portugees van Deafkids ons niet veel wijzer maakt over de inhoud van de nummers, geeft de muziek zelf duidelijke hints over de achterliggende ideeën.

Sarine ziet daarin een belangrijk voordeel. ‘Het is een mooie manier om op een niet-confronterende manier mensen te bereiken met je ideeën. Iets zodanig presenteren dat men er aandacht voor heeft en waardoor men er langzaamaan meer over na gaat denken.’

‘Vergelijk het met een ritje in een taxi, waarbij je een leuk gesprek hebt met de chauffeur, totdat hij iets zegt dat je belachelijk vindt. Het kan goed zijn dat hij uit een totaal andere sociale context komt en niet dezelfde kennis heeft als jij, of niet bekend is met passende terminologie.’

‘Soms moet je iemand een metaforische klap in het gezicht geven om aandacht te vragen’

‘Als je zo’n persoon dan gelijk uitsluit of aanvalt op zijn gedachten, bereik je eigenlijk niet zo veel. Daarmee bouw je geen bruggen. Dan is het beter om op een goede manier het gesprek aan te gaan, zonder iets te forceren.’

Rosa Luxemburg

‘Om mensen een richting op te laten denken waarin ze zaken van een andere kant kunnen beschouwen. Zelfs als je hun gedachten niet in wezen verandert, toon je hen wel een ander perspectief.

‘Zo zie ik onze muziek ook. Het past wat dat betreft een beetje in het gedachtegoed van de marxistische theorie van Rosa Luxemburg, die zich afvroeg wanneer men zich moet richten op hervorming en wanneer op de revolutie. Deze kunnen niet altijd gescheiden van elkaar worden gezien, maar kunnen ook samen bestaan.’

‘Soms moet je iemand een metaforische klap in het gezicht geven om ergens aandacht voor te vragen, soms moet je iemand bij de hand pakken en naar een pad leiden. Met Deafkids brengen we een combinatie van beiden.’


Privileges in Brazilië

‘Weet je, het leven is complex, maar mensen maken het graag zwart-wit. Als we het hebben over etniciteit bijvoorbeeld, kom ik bij mijzelf al gelijk in de problemen. De ene kant van mijn familie is zwart en komt uit Brazilië, de andere kant is wit en komt uit Italië. Hoe kan ik het dan hebben over een ‘zij tegen wij’? Ik ben een Braziliaan, maar tegelijk ook weer niet.’

‘Mensen maken het graag zwart-wit.’

‘Ik besef dat ik over privileges beschik. In een land waar 90% van de mensen geen Engels spreekt, kan ik toch in deze taal met jou communiceren en mijn gedachten met jou delen. Het is een voorrecht dat we met Deafkids als eerste Braziliaanse band op Roadburn hebben mogen spelen.’

Dekolonisatie

‘Tegelijkertijd hebben we als band in Brazilië weer veel minder mogelijkheden dan bands in het globale Noorden, vooral op financieel gebied.’

‘Het is goed om al dit soort zaken mee te nemen als je nadenkt over iets als kolonisering, bijvoorbeeld. Veel zaken zijn complex, maar mensen die snel en graag hun oordeel klaar hebben nemen dat niet altijd mee. Je kunt het oneens zijn met mensen, hen op momenten zelfs veroordelen, maar niet voordat je beseft vanuit welke positie zij komen en redeneren.’

‘Iedereen heeft te maken met verschillende aspecten in het leven die het perspectief beïnvloeden en het is belangrijk om je daarvan bewust te zijn. Dat is het mooie aan muziek, dat zelfs als de taal waarin gezongen wordt niet begrepen wordt, het toch grenzen slecht en mensen bij elkaar brengt.’

Oscillaties

‘Dat is ook waarom wij ons met Deafkids bezighouden met muziek en geen andere vormen van kunst. Het overbrengen van literatuur bijvoorbeeld hangt veel meer af van context en vertaling dan muziek, dat veel lichamelijker is.’

‘Je kunt aan muziek niet ontkomen, dat is ook waarom een aanstekelijk liedje blijft hangen. Mijn persoonlijke idee is dan ook dat het universum geregeerd wordt door geluid. Dat het bestaat uit geluid. Wat dat betreft ben ik vaak iets zweveriger dan de rest van de band, haha!’

‘Maar muziek bestaat uit frequenties en kan daardoor punten in onze lichamen en hoofden bereiken, wat ontbreekt bij de meeste andere vormen van esthetiek, die veel meer afhankelijk zijn van een intellectueel begrip.’

‘Hoe vertaal je een woordgrap? Of humor in het algemeen? Hoe vertaal je gedichten? Dat is allemaal een stuk complexer. Maar bij muziek hoef je niet per se de taal te begrijpen waarin gezongen wordt, de boodschap kan nog steeds resoneren. Het is een vorm van oer-vibratie, een oscillatie tussen ritmes, downbeat en upbeat.’

Vieze emmer

Sarine heeft een interessante visie op wat als talent wordt gezien in relatie tot creatieve inspiratie. ‘Inspiratie betekent iets anders in het westen dan in het oosten. Een getalenteerd persoon wordt in het Westen beschouwd als een een soort genie, terwijl talent in het Oosten als een soort emmer met drab wordt gezien.’

‘Stel je een vieze emmer voor, als je daar water in gooit en het er vervolgens weer uithaalt, is het water nog steeds water. Het wordt niet door de emmer zelf gegenereerd. Maar het water neemt vuil op uit de emmer. Hierdoor verandert zowel het water als de emmer.’


‘Talent wordt in het Oosten als een soort emmer met drab gezien’


‘Een getalenteerd persoon wordt op deze manier gezien als iemand wiens vuil verfijnder is geraakt door ervaringen en leermomenten. Natuurlijk speelt talent hierbij ook een rol, maar minder in de zin dat het gekoppeld is aan de essentie van een genie zijn.’

‘Het gaat er meer om dat je door je talent beter in staat bent om zaken te filteren en toe te passen op je eigen kunnen, waardoor je steeds groeit en sterker wordt.’


Dialectische dans

Over de toekomst van de band is Sarine duidelijk: blijven groeien als muzikanten en als personen. ‘Dat vind ik zelf het mooie aan ons muzikale pad. Bij ons is de verkenning altijd belangrijker dan een specifiek doel waar we ons op zouden moeten richten.’

‘Er is altijd ruimte voor groei, voor verandering. Bij ons is er geen sprake van een faustiaanse deal, waarbij we verslaafd zijn aan nieuwe kennis en vaardigheden, maar meer van een soort dans met het leven.’

‘We maken muziek die een bepaalde kant opgaat, dan duwt de muziek weer terug met alles dat we erdoor ervaren, waarna we weer een wat andere richting inslaan. Het is een dialectische dans in feite.’


Braziliaanse fucked up glimlach

‘Ik vergelijk het maar met Hindoestaanse muziek uit het noorden van India, of funk uit New Orleans, of spirituele jazz uit Ethiopië. Muziek die het leven viert. Zelfs als het soms meer melancholisch is, is het muziek die het leven bevestigt.’

‘Ik denk dat we in die zin ook verschillen van de meeste bands die op Roadburn spelen, of van de meeste metal in het algemeen. Niet om te zeggen dat deze instelling beter is, absoluut niet.’

‘Meer om aan te geven dat we ons niet geheel onderdeel voelen van de gemeenschap waar we vaak in worden geplaatst door de buitenwereld. We maken muziek met een glimlach. Een fucked up glimlach, dat wel. Een vrolijke grijns.’


Tekst: Niels Tubbing
Geschreven voor Gonzo (circus)

zondag 5 april 2020

Interview Emma Ruth Rundle

Kwetsbare kracht

Met het album ‘Marked for Death’ zette de uit Los Angeles afkomstige Emma Ruth Rundle zichzelf vorig jaar definitief op de kaart als soloartiest. Haar door drone, shoegaze en folk gedreven muziek komt recht uit haar kwetsbare lichaam en het gekwelde hart. Geknakt is zij echter alleszins niet.


Soms is daar een album dat direct bij de eerste luisterbeurten al onder de huid gaat zitten. Waar de muziek weerhaakjes plaatst in de ziel en zich niet meer laat verwijderen, ondersteund door teksten die steeds dieper het hoofd en het hart indringen. ‘Marked for Death’ van de Amerikaanse Emma Ruth Rundle is zo’n plaat. Met regelmaat wordt een gebrek aan zeggingskracht en vertelvermogen in muziek verward met oprechtheid, maar de openhartigheid die Rundle tentoonspreidt in haar werk is krachtdadig in al haar pracht en raakt de luisteraar tot in het diepste wezen.


Leed

Als een gesprek met de bevlogen artiest dat oordeel alleen maar sterkt, is duidelijk dat we te maken hebben met een persoon die niet valt los te koppelen van wat zij creëert. ‘Don’t say this house is haunted / this house is haunted like hell on earth for me’ zingt Rundle in het nummer ‘Haunted Houses’ van haar album ‘Some Heavy Ocean’, en dat gaat op voor al haar solowerk.
Op ‘Marked for Death’ is zelfs sprake van een overtreffende trap daarvan. In acht nummers komen liefde, lichamelijk en geestelijk leed, verlies en de dood voorbij in prachtige poëzie omgeven door aangrijpende texturen van lagen gitaar. Het tot leven brengen van deze nummers tijdens haar optredens is voor Rundle vaak een aangrijpende ervaring. “Tijdens het schrijven van ‘Marked for Death’ was het een doel om een zo eerlijk en persoonlijk mogelijk album te schrijven. Als ik dat materiaal nu live speel, heb ik daar soms moeite mee. Het brengt me terug naar een aantal van de meer donkere hoeken van mijn leven en hoe ik die ervaren heb. Dat is wel eens een worsteling op emotioneel gebied, vooral als ik solo speel. Het mooie van alleen op het podium staan is dat het me de ruimte geeft om echt op te gaan in de nummers, om er geheel mee verbonden te zijn. Ik kan de nummers dan ook aanpassen aan het moment, aan hoe ik me voel. Dat is voor mij van essentieel belang. De laatste tijd heb ik in de Verenigde Staten veel gespeeld met een band, waarbij het meer om de groepsdynamiek gaat. Ook dan investeer ik veel emotie in het optreden, maar in emotioneel opzicht is het dan toch minder intens. De concerten worden er anders door: minder intiem, maar soms ook juist krachtiger en harder.”

Foto: Niels Tubbing

Kwikzilver

De open houding in haar muziek maakt Rundle in zekere zin kwetsbaar, zowel tijdens optredens als naar haar publiek toe. Het van haar afschrijven van ellende helpt haar om verder te gaan met haar leven, om zaken af te sluiten. Maar het steeds weer spelen van het materiaal is soms als het openhalen van oude wonden. Ook in haar interviews heeft Rundle dezelfde openheid en vertelt ze zonder terughoudendheid over problemen die ze heeft gehad met drank en drugs, over persoonlijk verlies en over haar aandoening adenomyose.
Op de vraag of haar eerlijkheid wel eens als een boemerang terug knalt, antwoordt Rundle bevestigend: “Ja, toch wel... Ik houd er eigenlijk niet van als mensen me vragen stellen over zaken die ik ooit eens heb gezegd. Ik heb een kwikzilveren geest als mens en als artiest, en vind dat ik de vrijheid heb om te veranderen van mening en van stijl. Dat is erg belangrijk voor me. Absolute waarheid bestaat niet, alles is toegestaan. Het hangt ook heel erg af van de stemming waarin ik me bevind op het moment dat mensen me vragen stellen. Soms kan ik transparant zijn en geef ik persoonlijke en uitgediepte antwoorden, maar soms ook gewoon niet. Wat betreft mijn teksten: ik spreek zelden over de betekenissen daarvan, omdat die me na aan het hart liggen. Toen ik opgroeide was ik vaak teleurgesteld in het muziekaanbod. Ik ben altijd erg bezig met teksten, ze zijn een integraal onderdeel van de totaalervaring. Ik ben een erg gevoelig persoon. Tijdens optredens heb ik het soms moeilijk – als ik erg moe ben, als ik niet gegeten en slecht geslapen heb… Dan komen de emoties extra hard binnen. Tijdens mijn tour voor ‘Some Heavy Ocean’ moest ik soms huilen tijdens een show. Als ik de muziek speel, word ik teruggebracht naar het moment dat ik het nummer schreef. En als dat een pijnlijk moment is, dan voel je dat... Het gaat uiteindelijk om de emotionele lading van de nummers, dus als ik dat voel tijdens het spelen dan betekent het dat ik een juiste staat bereik om de muziek over te brengen. Het ergste dat je kan overkomen is dat je een show speelt en niets voelt. Dan wordt een act.”

Foto: Niels Tubbing

Autonoom

Naast haar eigen werk, dat naast ‘Marked for Death’ bestaat uit het instrumentale album ‘Electric Guitar 1’ (2011) en het reeds genoemde, indringende ‘Some Heavy Ocean’ (2014), heeft Rundle een aardige muzikale reis achter de rug in verschillende bands, en niet de minste. Na het oprichten van The Nocturnes in Los Angeles komt ze in aanraking met Red Sparowes, waar zij als gitarist aanhaakt ten tijde van het album ‘The Fear Is Excruciating, but therein Lies the Answer’.
Samen met Greg Burns, bassist van die band, start ze in 2012 Marriages. Die band ontstaat als Red Sparowes wordt gevraagd om het voorprogramma te spelen van Russian Circles. Niet alle bandleden kunnen, maar dat weerhoudt Burns en Rundle niet. Speciaal voor het optreden schrijven ze het album ‘Kitsune’ en wegens positieve reacties besluiten ze daarmee verder te gaan. In 2015 brengt het tweetal, inmiddels aangevuld met drummer Andrew Clinco, opvolger ‘Salome’ uit. Daarnaast experimenteert Rundle nog als The Headless Prince Of Zolpidem, waarmee zij voornamelijk met vocale effecten en texturen speelt.
Hoewel er zeker een rode draad loopt door al haar werk, is ook duidelijk dat Rundle als artiest en als persoon in een constant proces zit. Dat proces is er voor Rundle over het algemeen niet eentje dat ze volledig heeft uitgedokterd. “Ik weet nooit precies waar ik heen ga, en houd er ook niet van als ik teveel wordt gekoppeld aan wat ik in het verleden heb gedaan. Elke keer als ik wel een plan maak, gebeurt er weer iets waardoor mijn leven verandert en ik mezelf op onverwachte plekken terugvind, zowel geografisch gezien als op psychologisch vlak. Tot voor kort was ik van plan om ‘Marked for Death’ op te volgen met een akoestisch album, waarvoor ik zelfs al lessen klassieke gitaar volgde en me richtte op het verbeteren van mijn finger picking skills. Maar het spelen met een band de afgelopen tijd heeft me weer doen verlangen naar een focus op volledige instrumentatie. Dus het is afwachten, de tijd zal het leren. Voorlopig heb ik eerst een lange tour in Europa voor de boeg, dus over twee maanden zal ik waarschijnlijk weer een ander persoon zijn. Wat ik wel kan zeggen is dat ‘Electric Guitar 2’ onderweg is. Ik zou verder een erg lang verhaal kunnen ophangen over hoe mijn muzikale reis me als persoon en muzikant heeft veranderd, maar uiteindelijk komt het er op neer dat ik nu een plek heb gevonden vanwaaruit ik krachtiger kan schrijven, en meer tot de kern kan komen. Deels komt dat doordat ik nu meer alleen schrijf en veel solo heb getourd. In een collectief werken is een geweldige ervaring, maar het kan ook moeilijk zijn om het momentum vast te blijven houden. Daarnaast ben ik een sterkere vrouw geworden en een autonomer mens.”

Foto: Niels Tubbing

Gemeenschap

Ondanks de groei in autonomie, speelt Rundle nu dus ook haar eigen werk vaker met een band, in plaats van solo. Dat heeft zijn voor- en nadelen. “Optreden met de band waarmee ik nu speel is een geweldige ervaring. Chuck French en Neil Keener, die ook in Wovenhand spelen en in de band Planes Mistaken For Stars, zijn er onderdeel van. Ook drummer Dylan Nadon van de band Git Some zit erin. Het samenspelen met hen op het podium en het onderweg zijn met hen haalt veel van de emotionele vermoeidheid weg waar ik normaal gesproken last van heb. De shows in Europa zullen deels met een band zijn, en deels solo.”
De band die haar tijdens de Europese tour zal ondersteunen is Jaye Jayle, die een deel van de tour ook als voorprogramma zal fungeren. Rundle heeft eerder in Europa getourd met Wovenhand, zowel met Marriages als met haar solowerk. In de Verenigde Staten heeft ze het podium gedeeld met onder meer Alcest, Russian Circles, Deafheaven en This Will Destroy You. Op het Dunk!festival staat ze samen met artiesten als Swans, Pg.Lost en God Is An Astronaut. De grote gemene deler tussen al deze bands en haar eigen werk lijkt de intensiteit waarmee de muziek wordt gebracht. “Wat al deze bands delen is een bepaalde sfeer, waarmee er een zekere emotionele lading ontstaat. Daarnaast is het natuurlijk allemaal door gitaar gedreven muziek, waar ik goed bij aansluit. Eerlijk gezegd denk ik dat het belangrijkste aspect gewoon vriendschap is. We zijn allen onderdeel van dezelfde gemeenschap en het is eigenlijk logisch dat je met je vrienden daarin optrekt.”
Nog twee grote namen in die gemeenschap zijn Dylan Carlson (Earth) en Kurt Ballou (Converge), waarmee Rundle een nummer heeft opgenomen. “Het werken met Dylan was een bijzondere ervaring en een grote eer. Net als de samenwerking met Kurt, bij wie we in zijn GodCity Studio te gast waren. Het opnemen was een vreemd proces voor mij: al samenspelende ontdekten we hoe we het nummer wilde hebben, maar het kwam er geweldig uit. In de toekomst staan nog een aantal samenwerkingen op de agenda, maar eerst wil ik Greg Burns weer bewegen om met Marriages aan de gang te gaan!”



Escapisme

Stil zitten is iets dat Rundle niet vaak lijkt te doen. De afgelopen jaren kwam elk jaar wel een album uit waaraan ze heeft meegewerkt, en ook in 2017 is daar al een eerste uitgave in de vorm van een split-ep met Jaye Jayle, ‘The Time between Us’.
Haar immer stijgende status, vooral na het uitbrengen van ‘Marked for Death’, zorgt ervoor dat ook steeds meer mensen iets van haar willen. Dat kan soms een tol eisen. “Het kan erg stressvol zijn, vooral in combinatie met het zakelijke en logistieke deel van het artiest zijn. Ik ben erg van de spontane aanpak en dingen aanpakken op het moment dat ze voorbijkomen, maar dat is weleens lastig. Zoals het doen van dit interview bijvoorbeeld. Ik vind het belangrijk en leuk om te doen, maar als ik aan het touren ben is het vaak lastig om te regelen. Ik ben daarom ook mijn label Sargent House erg dankbaar voor al hun steun en toeverlaat. Zonder hen, en Cathy Pellow in het bijzonder, had ik dit allemaal niet kunnen doen. Als rolling stone is het ingewikkeld om relaties te onderhouden, ik leef toch meestal in het moment. Aan de ene kant is het constant onderweg zijn een vorm van escapisme, van het ontsnappen aan dagelijkse beslommeringen, maar aan de andere kant is het moeilijk om creatief bezig te zijn. Schrijven tijdens een tour is vrijwel onmogelijk voor me. Wat dat betreft heb ik een haat-liefdeverhouding ermee.”
Waar Rundle ook vrijwel geen tijd voor heeft als ze onderweg is, is aandacht besteden aan haar beeldende kunst. Naast muziek maakt ze namelijk ook tekeningen, schilderijen, foto’s en ander beeldend werk. “Dat onderdeel van mijn leven is iets wat ik momenteel erg mis. Vroeger schilderde ik nog weleens als we in een busje rondreden, of ik maakte video’s om later te gebruiken, maar momenteel is dat allemaal wat teveel van het goede. Met mijn beeldende kunst ga ik vele verschillende kanten op, ik heb eigenlijk gewoon wat tijd op één plek nodig om daar een beetje lijn in te brengen en om dingen af te maken waar ik al geruime tijd mee bezig ben. Voor mij communiceert mijn beeldend werk iets totaal anders dan mijn muziek, ze zijn niet aan elkaar gerelateerd. Behalve dan wanneer ik een video maak voor een van mijn nummers, zoals voor ‘The Distance’.”

Foto: Kristin Cofer

ACLU

Een verschil met beeldende kunst en optreden als muzikant is ook de mate van verbinding met het publiek. Rundle is wat dat betreft onder de indruk van de performancekunstenaar Marina Abramović, die een zeer directe en persoonlijke verbinding zoekt met de toeschouwer. Als dat lukt kan er een overweldigende intensiteit ontstaan, iets dat muzikanten vaak ook opzoeken. “Ik heb in Californië aan een kunstacademie gestudeerd. Daar hield ik me veel bezig met performancekunst in relatie tot het publiek. Maar als muzikant op een podium is dat vaak lastiger, omdat er een scheiding wordt gecreëerd tussen de artiest en het publiek. Als ik solo speel probeer ik daar zoveel mogelijk doorheen te breken, om de verbinding te zoeken met de mensen.”
Dat doet ons denken aan een opmerking van Geoff Rickley van de band Thursday tijdens een concert ooit. Hij sprak over een arbitraire scheidslijn tussen de band op het podium en het publiek in de zaal. Band en publiek kunnen niet zonder elkaar bestaan en zouden de grens tussen hen in moeten laten oplossen. Rundle herkent het gevoel. “Het is niet eenvoudig dat voor elkaar te krijgen, maar als het lukt, als artiest en toeschouwer elkaar vinden, ontstaat er iets magisch.”
Zowel in haar muziek als in haar interviews komt Rundle over als een betrokken en empathisch persoon. In het huidige politieke en sociale klimaat in de Verenigde Staten kan zij het dan ook niet laten om zich uit te spreken. Onlangs bracht zij een exclusief nummer uit op haar Bandcamp-pagina getiteld ‘Forever the Setting Son’, waarvan de opbrengsten in zijn geheel naar de American Civil Liberties Union (ACLU) gingen. “Ik wil voorkomen dat ik ten prooi val aan verveling en de verbinding met de werkelijke wereld verlies. Ik zou liegen als ik zou zeggen dat de huidige situatie in de Verenigde Staten geen grote impact heeft op mijn moreel. Vooral als vrouw is het verdomd moeilijk en deprimerend op het moment, maar we moeten hard blijven werken om het beter te maken. Iedereen kan een steentje bijdragen. Ik heb een T-shirt ontworpen dat ik verkocht tijdens de tour, waarvan de opbrengsten ook naar de ACLU gingen. Je merkte dat mensen dat waardeerden en het is fijn dat je op je eigen manier een bijdrage kunt leveren. Het deprimerende van de hele situatie is tastbaar op het moment, maar duurzaam kan en zal het niet zijn. Things will get better.”


Tekst: Niels Tubbing
Geschreven voor Gonzo (circus)